ဒါေပမဲ့ အဲဒီသတင္းမွာပါတဲ့ စာသားေလးတေၾကာင္းကို ေတြ႔လိုက္ေတာ့ က်ေနာ္ ဒီေဆာင္းပါးေလးကုိ ေရးခ်င္စိတ္ေပၚလာပါတယ္။ အဲဒီစာေၾကာင္းေလးက "အကယ္၍ အိမ္ျခံေျမပူေပါင္းေပါက္ရင္ ဘဏ္ေတြ bankrupt ျဖစ္လိမ့္မယ္ဆိုတာဘဲ" တဲ့။
အဲဒါေသခ်ာေပါက္ျဖစ္လိမ့္မယ္လို႔ မေျပာႏိုင္ေပမဲ့ အရင္ကျဖစ္ခဲ့တဲ့ သာဓက႐ွိခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီသာဓကေလးကေတာ့ ၁၉၉၇ခုႏွစ္မွာ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ အာဆီယံစီပြားပ်က္ကပ္ဆိုက္မႈႀကီး (Asean_Financial_Crisis) ပါပဲ။
ဒီကပ္ၾကီး ဘာေၾကာင့္ျဖစ္ခဲ့ရတာလဲဆိုတာ ေလ့လာလိုက္ရင္ သိႏုိင္ပါလိမ့္မယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီကပ္ႀကီးျဖစ္လာပံုကို အက်ဥ္းေလးေရးျပလိုက္ပါတယ္။
၁၉၉၀ ခုႏွစ္အလြန္ ေစာေစာပိုင္းကာလေလးမွာ အာ႐ွတိုက္က ႏိုင္ငံကုိးႏိုင္ငံျဖစ္ၾကတဲ့ ေတာင္ကိုးရီးယား၊ ဂ်ပန္၊ တ႐ုတ္၊ ေဟာင္ေကာင္၊ တိုင္ဝမ္၊ စကၤာပူ၊ မေလး႐ွား၊ အင္ဒိုနီး႐ွားနဲ႔ ဖိလိပိုင္ႏိုင္ငံေတြဟာ အာ႐ွရဲ႕က်ားႀကီးကုိးေကာင္လို႔ ကမၻာက တင္စားေခၚရေလာက္ေအာင္ စီးပြားေရးက အရမ္းကုိ တိုးတက္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒီႏိုင္ငံေတြရဲ႕ စီးပြားေရးတိုးတက္လာရတဲ့အေၾကာင္းကေတာ့ သူတုိ႔ႏိုင္ငံေတြမွာ ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈမ်ားလာျခင္း၊ စက္မႈအတတ္ ကြန္ျပဴတာနည္းပညာေတြ တိုးတက္ထြန္းကားလာျခင္း၊ ပညာေရးအဆင့္အတန္းျမင့္မားလာျခင္း၊ ဆင္းရဲတဲ့ႏိုင္ငံေတြ၊ အလုပ္သမားေတြ သူတို႔နိုင္ငံထဲဝင္လာျပီး အလုပ္လာလုပ္ၾကလို႔ရယ္၊ ေက်းလက္ေတာရြာကေန ၿမိဳ႕ေပၚတက္ၿပီး အလုပ္လာလုပ္ၾကလို႔ရယ္ေတြေၾကာင့္ လုပ္အားခေတြေစ်းေပါေပါနဲ႔ ရလာျခင္းေတြအျပင္ အဲဒီႏိုင္ငံေတြရဲ႕ အစိုးရေတြကလဲ ေစ်းကြက္စီးပြားေရးစံနစ္ပီျပင္လာဖို႔ စီးပြားေရးကန္႔သတ္ခ်ဳပ္ျခယ္မႈေတြ ေလ်ွာ့ေပးလိုက္တယ္ဆိုတာေတြေၾကာင့္ပါ။။
စီးပြားေရးတိုးတက္လာေတာ့ လူေတြရဲ႕ဝယ္ယူသံုးစြဲမႈေတြ ျမင့္တက္လာတယ္။ ဝယ္လိုအားမ်ားလာေတာ့ လုပ္ငန္းေတြ တိုးခ်ဲ့လာၾကတယ္။ Shopping_Center ႀကီးေတြ အထပ္ျမင့္ရံုးအေဆာက္အဦေတြ၊ ဟိုတယ္ႀကီေတြ၊ မိုးေမ်ာ္အထပ္ျမင့္အိမ္ယာေတြ၊ ကြန္ဒိုေတြေဆာက္လာၾကတယ္။ စက္ရံု၊ အလုပ္ရံုေတြတိုးခ်ဲ႕တယ္၊ စက္ရံုသစ္ေတြ ေဆာက္လုပ္ၾကတယ္။
အဲဒါေတြအတြက္ ေငြေတြအမ်ားႀကီးလိုလာတယ္။ ေငြလိုေတာ့ ဘာလုပ္သလဲ။ ဘဏ္ေတြဆီက ေငြေခ်းၾကတာေပါ့။ စီးပြားေရးဟာ ဒီထက္မက အမ်ားႀကီးတိုးတက္ႏိုင္မယ္ဆိုတာ သိေနေတာ့ အစိုးရကလဲ ဘဏ္ေတြကို ေငြေခ်းရာမွာ စည္းကမ္းမတင္းၾကပ္ပဲ မသိခ်င္ေယာင္ေဆာင္ေနၾကတယ္။ ႏိုင္ငံအတြက္လိုတဲ့ ႏိုင္ငံျခားေငြေတြအတြက္ အစိုးရဗဟိုဘဏ္ေတြက ႏိုင္ငံျခားဘဏ္္ေတြကေန ေခ်းငွါးယူၾကတယ္။ ျပည္တြင္းဘဏ္ေတြကလဲ လုပ္ငန္း႐ွင္ေတြကို ဘဏ္စည္းမ်ဥ္းးအရ ေခ်းငွါးသင့္တာထက္ ပိုေခ်းေပးတယ္၊ အတိုးေကာင္းေကာင္းရမွာကို ေမ်ွာ္ကိုးေနတာကိုး။ ႏိုင္ငံျခားကုမၸဏီအမ်ားအျပားလဲ ဒီလိုစီးပြားေရး အရမ္းတိုးတက္ေနတဲ့ႏိုင္ငံေတြကို လိမ့္ဝင္လာၿပီး ရင္းႏီွးျမဳပ္ႏွံမႈေတြ လုပ္ၾကတယ္။အိမ္၊ ေျမတန္ဖိုးေတြ တက္လာတယ္။ အဲဒီလိုေစ်းေတြ တက္လာျခင္းဟာ စီးပြားေရးေကာင္းတဲ့ လကၡဏာျဖစ္လို႔ ရင္းႏီွးျမဳပ္ႏံွမႈေတြ တိုးလုပ္ၾကတယ္။ ႏိုင္ငံေတြရဲ႕ထုတ္ကုန္ GDP ေတြ တက္လာတယ္။ သူတို႔ရဲ႕ ႏိုင္ငံျခားေငြေၾကးဖလွယ္ႏူန္းကလဲ တည္ၿငိမ္တယ္။အဲဒီ ၁၉၉၀ခုႏွစ္ကေန ၁၉၉၇ခုႏွစ္ဝက္အထိဟာ အာ႐ွက်ားကုိးေကာင္ရဲ႕ ေရႊမိုးေငြမိုးရြာတဲ့ကာလေပါ့။ စီးပြားေရး စကားနဲ႔ေျပာရရင္ Boon_Year ေပါ့။
ဒီအာဆီယံစီးပြားပ်က္ကပ္ဆိုက္မႈဟာ ထိုင္းႏုိင္ငံကေန ႐ုတ္တရက္ စလိုက္တာပါ။ ၁၉၉၇ခုႏွစ္ႏွစ္ဝက္ေလာက္မွာ ထိုင္းနိုင္ငံမွာ ေဆာက္လုပ္ျပီးစီးသြားတဲ့ ေျမာက္မ်ားစြာေသာအိမ္၊ ျခံေျမ၊ အဆင့္ျမင့္အိမ္ယာေတြ၊ ကြန္ဒိုတိုက္ခန္းေတြက ေရာင္းမထြက္ၾကေတာ့ဘူး။ ဝယ္သူေတြမရွိေတာ႔ဘူး ျဖစ္သြားတယ္။ မိုးေမ်ာ္အထပ္ျမင့္ရံုးခန္းေတြလဲ ဝယ္သူမ႐ွိ ငွါးသူမ႐ွိနဲ႔ ရံုုးခန္းလြတ္ေပါင္းသိန္းနဲ႔ခ်ီျပီး ႐ွိလာတယ္။
ထိုင္းေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္း႐ွင္ေတြဟာ သူတို႔ရဲ႕ ေဆာက္လုပ္ၿပီးစ အေဆာက္အဦေတြ၊ အိမ္ယာေတြ ေရာင္းမထြက္ေတာ့ သူတို႔ရင္းႏွီးထားတဲ့ ေငြေတြျပန္မရျကေတာ႔ဘူး။ ဒီေတာ့ သူတို႔အတိုးနဲ႔ ေခ်းထားတဲ့ေငြေတြကို ဘဏ္ေတြကို ျပန္မဆပ္ႏိုင္ေတာ့ဘူး။ ဘဏ္ေတြမွာလဲ ေခ်းေငြေတြ ျပန္မရဘူးဆုိေတာ့ ဘဏ္ေတြထဲမွာ ေငြလက္က်န္နည္းလာျပီ။ တခိ်ဳ႕ဘဏ္ေတြက အေႂကြးမဆပ္ႏိုင္တဲ့ ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္း႐ွင္ေတြရဲ႕ ေဆာက္လုပ္ၿပီးစ အိမ္ယာေတြ၊ အေဆာက္အဦေတြကို သိမ္းယူၾကတယ္။ သိမ္းၿပီးလို႔ အဲဒါေတြကို ျပန္ေရာင္းျပန္ေတာ့လဲ ဝယ္သူမရိွေတာ့ ဘဏ္ထဲကို ပိုက္ဆံျပန္ဝင္မလာဘူး။
အဲဒီလို ထိုင္းဘဏ္ေတြမွာ ေငြမရိွၾကေတာ့ဘူးဆိုတာ သိလာၾကတဲ့ ႏိုင္ငံျခားေငြေၾကး ဝယ္ေရာင္းသမားအႀကီးစားေတြဟာ သူတို႔လက္ထဲမွာ႐ွိၾကတဲ့ ထိုင္းဘတ္ေငြေတြတန္ဖိုးက်မွာ စိုးရိမ္ၿပီး အျမန္ဆံုး ထုတ္ေရာင္းၾကတယ္။ Supply_and_demand သေဘာတရားအတိုင္းပဲ ထိုင္းဘတ္ေငြတန္ဖိုးက်မယ္လို႔ သတင္းထြက္ေနခ်ိန္မွာ ဘယ္သူက ဘတ္ေငြကိုဝယ္ပါ့မလဲ။ ဒီေတာ့ ထိုင္းဘတ္တန္ဖိုးဟာ သူ႔တန္ဖိုးရဲ့တဝက္ေက်ာ္ ေန႔ခ်င္းညခ်င္းက်သြားတယ္။ ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံရဲ႕ ေငြေၾကးတန္ဖိုးဟာ ႐ုတ္တရက္ထိုးက်သြာျပီဆိုရင္ အဲဒီႏိုင္ငံမွာ စီးပြားေရးျပသနာတက္ေနၿပီဆိုတာ စီပြားေရးပညာ႐ွင္ေတြအတြက္ အင္မတန္လြယ္ကူတဲ့ အေျဖတခုပါ။
အဲဒီေတာ့ ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈကုမၸဏီေတြဟာ ထိုင္းႏိုင္ငံမွာ ရင္းႏီွးထားတဲ့ေငြေတြကို ေန႔ခ်င္းညခ်င္း ထုတ္ယူၾကပါေတာ့တယ္။ အဲဒီသတင္းဟာ နိုင္ငံျခားရင္းႏီွးျမဳပ္ႏံွသူေတြအၾကားမွာ ျပန္႔ႏွံ႔သြားတယ္။ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံသူေတြအတြက္ကေတာ့ ဒီေငြေၾကးျပသနာဟာ ထိုင္းႏိုင္ငံတခုထဲမွာျဖစ္ေနတယ္ဆိုတာ မသိဘူး။ အာဆီယံနိုင္ငံေတြမွာ ေငြေရးေၾကးေရးျပသနာတက္ေနၿပီလို႔ ယူဆၿပီး အာဆီယံေဒသတခုလံုးမွာ ရိွၾကတဲ့ သူတို႔ရင္းႏွီးျမဳပ္နံထားတဲ့ေငြေတြကို ေန႔ခ်င္းညခ်င္း ထုတ္ယူကုန္ၾကတယ္။ သူတို႔ ေငြေၾကးေတြထုတ္ယူတာ တကယ္တမ္းေျပာရရင္ မိနစ္ပိုင္းေလာက္ပဲ ၾကာပါလိမ့္မယ္။ ကြန္ျပဴတာမွာ ခလုတ္ေလး ၃-၄ခ်က္ႏွိပ္လိုက္တာနဲ႔ သူတို႔ပိုက္ဆံဟာ စကၠန္႔ပိုင္းအတြင္း သူတို႔ႏိုင္ငံထဲကုိ ျပန္ေရာက္သြားၿပီ။ ဒီလို ေငြထုတ္ႏူန္းျမန္လြန္းလို႔လဲ အာဆီယံႏိုင္ငံေတြဟာ ျပင္ဆင္ခ်ိန္မရပဲ ႐ုတ္တရက္ အလဲထိုးခံလိုက္ရပါတယ္။
အဲဒီအက်ိဳးဆက္ကေတာ့ အာဆီယံႏိုင္ငံေတြမွာ လည္ပတ္စရာေငြမ႐ွိၾကေတာ့ စီးပြားေရးေတြ ထိုးက်ကုန္တယ္။ အထိအနာဆံုးႏုိင္ငံေတြကေတာ့ အင္ဒိုနီး႐ွား၊ မေလး႐ွား၊ ထိုင္းနဲ႔ ဖိလိပိုင္ႏိုင္ငံေတြေပါ့။ အဲဒီႏိုင္ငံေတြမွာ စီးပြားေ႐းလုပ္ငန္းေတြ ျပိဳပ်က္ကုန္လို႔ လူေပါင္းမ်ားစြာ အလုပ္ျပဳတ္ကုန္ၾကတယ္။ ဆႏၵျပမႈေတြ ျဖစ္ကုန္ၾကတယ္။ ဒီအာဆီယံစီးပြားပ်က္ကပ္ေၾကာင့္ အင္ဒိုနီး႐ွားနိင္ငံမွာ သမတဆူဟာတိုေတာင္ ျပဳတ္က်သြားတယ္။ ႏိုင္ငံတကာစီးပြားေရးအသိုင္းအဝိုင္းမွာ ဝင္မဆန္႔တဲ့ က်ေနာ္တို႔ျမန္မာႏိုင္ငံမွာေတာင္မွ အဲဒီစီးပြားေရးကပ္ရဲ႕အက်ိဳးဆက္အျဖစ္ ၁၉၉၈ခုႏႇစ္မွာ စီးပြာေရးေတြ က်ဆင္းခဲ့ပါေသးတယ္။
အာဆီယံကပ္ဆိုးႀကီးကို ကမၻာ့ေငြေၾကးအဖြဲ႔ႀကီး IMF က အာဆီယံနိင္ငံေတြကို အေမရိကန္ေဒၚလာဘီလီယံေပါင္းမ်ားစြာ ေခ်းေပးၿပီး ကယ္တင္ခဲ့တာပါ။ ဒီအေၾကာင္းေတာ့ စာ႐ွည္မွာစိုးလို႔ မေရးျပေတာ့ပါဘူး။
ဒီအထိဖတ္ၿပီးၿပီဆိုရင္ ဒီေဆာင္းပါးအစမွာ ေရးခဲ့တဲ့ အိမ္ေျမပူေပါင္း (bubble)ေပါက္ျခင္းနဲ႔ ဘဏ္ၿပိဳကြဲျခင္းဆက္စပ္ေနတယ္ဆိုတာ လက္ခံနိုင္လိမ့္မယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။
က်ေနာ္တို႔ အာဆီယံေဒသႀကီးမွာ ဒီလို အင္မတန္ေၾကာက္စရာေကာင္းတဲ့ စီးပြားပ်က္ကပ္ႀကီးမ်ိဳးကုိ ထပ္မံမၾကံဳရေအာင္လို႔ ဆုေတာင္းလိုက္ပါတယ္။
မွတ္ခ်က္။ Bubble ဆိုတာ စီးပြာေရးအသံုးအႏွဳန္း (term) တခုပါ။ ပူေပါင္းတခုကို ေလထိုးလိုက္ရင္ ပူေပါင္းဟာ ေလတင္းလာၿပီး ေဖာင္းေဖာင္းလာတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေလဆက္ထိုးေနရင္ ပူေပါင္းဟာ ေလ pressure ဒဏ္မခံႏိုင္ေတာ့ပဲ ေပါက္သြားတယ္။ ဒီသေဘာလိုပဲ ေစ်းကြက္တခု ဥပမာ အိမ္ျခံေျမ စေတာ့႐ွယ္ယာေတြဟာ ဝယ္သူမ်ားလာတာနဲ႔အမ်ွ ေစ်းေတြတက္လာတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေစ်းႏွဳန္းတခုကုိ ေရာက္သြားတဲ့အခ်ိန္မွာ ေစ်းႀကီးလြန္းလို႔ ဝယ္သူအရမ္းနဲသြားတယ္၊ ဝယ္သူမရိွျဖစ္သြားမယ္။ အဲဒီေတာ့ ေစ်းေတြ႐ုတ္တရက္ ထိုးက်သြားတယ္။ အဲဒီေစ်းကြက္ရဲ႕အေရာင္းအဝယ္ လုပ္ငန္းေတြ လံုးဝရပ္ဆိုင္းသြားတယ္။ ဒါကို ပူေပါင္းေပါက္တယ္လို႔ စီပြားေရးစကားနဲ႔ ေျပာၾကပါတယ္။
ေရးသားသူ သိန္းေဖ(ေခတၱ-စကၤာပူ)
Facebook Page မွ ကူးယူတင္ျပျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
No comments:
Post a Comment