မွတ္မိလြယ္ေအာင္အခုလိုေျပာလို႔ရပါတယ္။
Stock(share) ဝယ္ထားသူဟာ ကုမၸဏီပိုင္ရွင္အမ်ားႀကီးထဲက တေယာက္ျဖစ္တယ္။ ဘာလို႔လဲ။ ကုမၸဏီပိုင္ဆိုင္မႈ တစိတ္တပိုင္းကို ရွယ္ယာဝယ္ထားလို႔ ကုမၸဏီရဲ႕ တစိတ္တပိုင္းကိုပိုင္သူပါ။
Bond ဝယ္ထားသူဟာ ကုမၸဏီရဲ႕ အေႂကြးရွင္အမ်ားႀကီးထဲက တေယာက္ျဖစ္တယ္။ ဘာလို႔လဲ။ Bondဆိုတဲ့ ေငြေခ်းစာခ်ဳပ္နဲ႔ ကုမၸဏီကို အတိုးနဲ႔ ေငြေခ်းထားလို႔ပါ။ စေတာ့(ရွယ္ယာ)နဲ႔ Bond မတူၾကတာသိၿပီဆိုရင္ အမိ်ဳးအစား ဘယ္ႏွစ္မိ်ဳးရွိတယ္ဆိုတာ ေလ့လာၾကည့္ၾကရေအာင္။
စေတာ့(ရွယ္ယာ)မွာ (၂)မိ်ဳးပဲ ရွိပါတယ္။
၁)Common_Stock (သာမန္စေတာ့အမ်ိဳးအစား)
လူအမ်ားစု ဝယ္ေနၾကတဲ့ စေတာ့အမိ်ဳးအစားပါ။ ကုမၸဏီတခုရဲ႕ အစိတ္အပိုင္းတခုကို ဝယ္ယူပိုင္ဆိုင္ေၾကာင္း သက္ေသလက္မွတ္ပါ။ သာမန္စေတာ့ တခုဝယ္ထားသူဟာ ကုမၸဏီရဲ႕ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ဒါ႐ိုက္တာအဖြ႕ဲကို ေရြးခ်ယ္တင္ေျမာက္ရာမွာ မဲတစ္မဲေပးခြင့္ရွိပါတယ္။ ဒီလို သာမန္စေတာ့အမ်ိဳးအစားဟာ က်န္စေတာ့အမိ်ဳးအစားေတြထက္ (ကုမၸဏီျမတ္ေနရင္) အက်ိဳးအျမတ္ပိုမ်ားပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ကုမၸဏီရံွဳးလို႔ ေဒဝါလီခံသြားရင္ေတာ့ ေပးစရာအေၾကြးေတြဆပ္မယ္။ ပိုက္ဆံပိုရင္ Bondသမားေတြ Preferred_Stock သမားေတြကို ေငြျပန္အမ္းမယ္။ ေနာက္ဆံုးမွ သာမန္စေတာ့သမားကို ေငြျပန္အမ္းမွာမို႔႔ ရင္းထားေငြျပန္ရဖို႔အခြင့္အလမ္းအနည္းဆံုး စေတာ့အမိ်ဳးအစားပါ။
၂)Preferred_Stock (အထူးစေတာ့အမိ်ဳးအစား)
ဒီအမိ်ဳးအစားကေတာ့ သာမန္စေတာ့ဝယ္ထားသူလို မဲထည္႔ခြင့္မရွိပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ ဒီစေတာ့ဝယ္ထားသူဟာ ပံုမွန္အတိုးႏူန္းရေနၾကတယ္။ ကုမၸဏီေဒဝါလီခံရရင္ ေငြျပန္အမ္းရာမွာ သာမန္စေတာ့ပိုင္သူထက္ ပိုဦးစားေပးခံရပါတယ္။ ကုမၸဏီက ဒီစေတာ့မိ်ဳးကို ျပန္ဝယ္ခ်င္ရင္ တဖက္သတ္ဝယ္ခြင့္ရွိပါတယ္။ ဒီစေတာ့ဟာ Bond နဲ႔ ဆင္တူေပမဲ့ ေငြေခ်းလက္မွတ္မဟုတ္ပါဘူး။
စေတာ့မွာ အဓိကက အထက္ကေဖၚျပထားတဲ့ ႏွစ္မိ်ဳးပဲရွိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ကုမၸဏီေတြအေနနဲ႔ သူတို႔လိုခ်င္တာနဲ႔ ကိုက္ေအာင္ စေတာ့ခံစားခြင့္မွာ အေျပာင္းအလဲ လုပ္ထားတတ္ၾကပါတယ္။
Bond (ေငြေခ်းသက္ေသခံလက္မွတ္)မွာ (၃)မ်ိဳးရွိပါတယ္။
၁)Government_Bond (အစိုးရေငြေခ်းလက္မွတ္)
အေမရိကန္မွာေတာ့ Treasury_Bond လို႔ေခၚပါတယ္။ ဒီ Bond မိ်ဳးဟာ အစိုးရကို ေငြေခ်းေပးထားျခင္းမို႔ စေတာ့ရွယ္ယာေတြ၊ Bondေတြထဲမွာ စိတ္အခ်ရဆံုးျဖစ္ပါတယ္။ စိတ္ခ်ရလို႔အတိုးလဲ နည္းပါတယ္။
၂)Municipal_Bond (ျပည္နယ္အစိုးရ ေငြေခ်းလက္မွတ္)
ျပည္နယ္ေတြမွာ လမ္းတံတားေဆာက္လုပ္တဲ့ စီမံကိန္းႀကီးေတြအတြက္ ျပည္နယ္အစိုးရကို ေခ်းေပးတဲ့ ေငြေခ်းလက္မွတ္ပါ။ ဒီလက္မွတ္ရဲ႕ ေကာင္းတာတခုက ရရွိတဲ့အတိုးေပၚမွာ အစိုးရကို အျမတ္ခြန္ေပးစရာမလိုပါဘူး။
၃)Corporate_Bond (ကုမၸဏီေငြေခ်းလက္မွတ္)
Listed_Company ေတြကို အခိ်န္အတိုင္းအတာတခုအတြက္ ပံုေသအတိုးနဲ႔ ေငြေခ်းေပးထားတာပါ။
စေတာ့နဲ႔ Bond ေတြမွာ အားသာခ်က္၊ အားနဲခ်က္ေတြရွိၾကပါတယ္။
- စေတာ့ရဲ႕အားသာခ်က္က Bondထက္ အက်ိဳးအျမတ္ပိုရတယ္။ အားနဲခ်က္က စေတာ့တန္ဖိုးဟာ အေျပာင္းအလဲျမန္တယ္။ ကုမၸဏီေဒဝါလီခံရရင္ ရင္းႏွီးထားေငြ ျပန္ရဖို႔အခြင့္အလမ္း နည္းလြန္းတယ္။
- Bond ရဲ႕ အားသာခ်က္က ေခ်းေငြအတြက္ ပံုမွန္အတိုးမွန္မွန္ရေနမယ္။ အားနဲခ်က္က စေတာ့ေလာက္ အက်ိဳးအျမတ္မမ်ားဘူး။ ဘဏ္အတိုးႏူန္းက်ရင္ Bond အတိုးႏွဳန္းလဲ လိုက္က်တတ္တယ္။
ေရးသားသူ သိန္းေဖ(ေခတၱ-စကၤာပူ)
Facebook Page မွ ကူးယူ တင္ျပျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
No comments:
Post a Comment